Transparantie-index 2017 wetenschappelijk doorgelicht

De Volunteer Correct Transparantie-index is vanaf najaar 2015 ontwikkeld door het kernteam van Volunteer Correct zelf, onder leiding van de eigen onderzoeker in de gelederen, Niko Winkel. Aan een concrete check op wetenschappelijke verantwoordbaarheid waren we tot dusver niet toegekomen. Om heel eerlijk te zijn: zó belangrijk vonden we dat ook niet. De verantwoording bij de Transparantie-index ligt vooral in het gewoon helemaal laten zien wat de platte resultaten zijn. Van de puntenverdeling wordt een relatieve score gemaakt. That’s all.

Toch doet het ons deugd, dat een wetenschappelijke analyse van het meetinstrument, inclusief de doorontwikkeling na de eerste 2016-meting naar de 2e 2017-meting, tot geruststellende concluderende informatie leidt. Simon Kuipers, als promovendus aan het werk op de universiteit in Nijmegen op het terrein van vrijwilligerstoerisme, heeft de Transparantie-index ontleed. Hij komt ten aanzien van het instrument tot de volgende conclusie:

De Transparantie-index als meetinstrument heeft in de doorontwikkeling goede stappen gemaakt. De coherentie van de afzonderlijke onderdelen is verbeterd. Dit is ook statistisch te zien: de samenhang tussen de verschillende items waaruit de onderdelen bestaan is hoger. Dit geldt met name voor het onderdeel ‘organisatie en proces’, wat in de tweede meting zich enkel toelegt op het traject dat de vrijwilliger aflegt en niet meer op de discoursen die daaromheen hangen. Deze discoursen zijn in de tweede meting terug te vinden in het onderdeel ‘missie’, wat een kleine maar geen betekenisvolle deuk in de betrouwbaarheid van dit onderdeel slaat. 
Een kleine kanttekening hierbij is dat de gemiddelde samenhang tussen de verschillende onderdelen in de eerste meting lager is dan in de tweede meting. Dit wil zeggen dat de verschillende onderdelen van de Transparantie-index in de eerste meting (iets) beter van elkaar te onderscheiden zijn dan in de tweede meting. In algemene zin zou ik bij het beoordelen van de tweede meting meer uitgaan van het totale plaatje, en de beoordeling op onderdelen wat kritischer benaderen. Aan de andere kant zijn ook in de eerste meting de statistische verbanden tussen de onderdelen op bepaalde punten vrij hoog. Het lijkt dus zo te zijn dat we de Transparantie-index moeten zien als een algemene indicator van de transparantie van een website. Deze transparantie bestaat dan uit verschillende aspecten die allemaal redelijk sterk met elkaar in verbinding staan en daardoor moeilijk onafhankelijk van elkaar gemeten kunnen worden.

Daarnaast is Simon ook aan de gang gegaan met het vergelijken van de resultaten tussen de 2 metingen in 2016 en 2017. Daarbij komt hij tot de volgende conclusie:

Tussen de twee metingen zien we een lichte toename van de transparantie van organisaties. Deze toename lijkt het sterkst te zijn op het onderdeel ‘missie’ – wat zou kunnen betekenen dat organisaties transparanter zijn over wie zij zijn en de moeilijkheid van de opgaven waar zij voor staan. Helaas wordt ons inzicht in deze ontwikkeling vertroebeld doordat het eerdergenoemde item over discoursen in de tweede meting aan dit onderdeel is toegevoegd. Het zou dus ook kunnen zijn dat deze toename voortkomt uit de andere samenstelling van dit onderdeel. Daarentegen kunnen we wel inzoomen op de onveranderde onderdelen van de Transparantie-index, namelijk ‘grondslag’, ‘zichtbaarheid’ en ‘partners en projecten’.

Grafiek

Op het onderdeel ‘grondslag’ zien we een lichte toename, die er vooral in zit dat organisaties concreter zijn geworden in hun prijsspecificaties richting de vrijwilligers. Ook lijken ze in het algemeen duidelijker te zijn over waar het geld naartoe gaat. In contrast hiermee is de gemiddelde score op zichtbaarheid zo goed als gelijk gebleven. Er is geen toename in de mogelijkheid om persoonlijk in contact te treden en de responsiviteit en de ‘inhoudelijke kwaliteit’ van het e-mailcontact is niet verbeterd. Wel zien we een toename in de mogelijkheden om in contact te komen met oud-vrijwilligers. Deze toename komt deels doordat organisaties minder een handjevol ‘eigen’ ambassadeurs lijken uit te kiezen. Mogelijk zit er op het vlak van communicatie wel een ontwikkeling in het gebruik van sociale media, maar hierover hebben we helaas (nog) geen gegevens. Tot slot zien we een lichte toename in de transparantie omtrent de partners waarmee men werkt en de projecten die men daar beheert. Deze toename zit niet zozeer in informatie over de partners en projecten an sich. Het is eerder het geval dat de helderheid omtrent de taken en verantwoordelijkheden van de vrijwilligers alsmede transparantie in de behaalde resultaten van lopende (of afgesloten) projecten verbeterd is.

Het is in de resultaten duidelijk te zien, ook met een niet-wetenschappelijke blik: de scores in de Transparantie-index zijn gewoon een stuk gestegen, in de breedte. Dat is goed nieuws. En die ontwikkeling zet zeker door; daar gaan we met Volunteer Correct voor zorgen. Meten is weten. En weten is verbeteren. Het transparant maken van het transparantie-niveau kan alleen maar bijdragen aan het verhogen van die transparantie. Immers: niemand ontkent de waarde van deze transparantie.

Even ter verantwoording: we werken er nog aan, de resultaten van de 2e meting, publiek bekend gemaakt bij onze jaarbijeenkomst op 15 juni, goed visueel te presenteren op de website. Dit komt spoedig!!

Niko Winkel / Reinier Vriend, 23 augustus 2017

Jaarbijeenkomst Volunteer Correct op 15 juni 2017 in Utrecht

foto8Op donderdagavond 15 juni waren in Utrecht vertegenwoordigers van 18 vrijwilligersorganisaties bijeen voor de 2e jaarlijkse Volunteer Correct-bijeenkomst. Op het programma stonden de presentatie van de 2017-jaarresultaten van de Volunteer Correct Transparantie-index en een dialoog over mogelijkheden tot het vormen van een samenwerkingsverband tussen verschillende organisaties.

De avond werd geleid door Volunteer Corrects Niko Winkel en Reinier Vriend. Er werd gestart met het presenteren van de recente jaarmeting met behulp van het Transparantie-index instrument. De index bestaat uit 20 onderzoeksitems die zijn gegroepeerd in 5 thema’s. Samen leveren de scores een kwaliteitsoordeel op over de online-informatie van een vrijwilligersorganisatie. De 72 meegenomen organisaties bieden in het Nederlands internationaal vrijwilligerswerk aan. De onderzoeksresultaten werden tijdens de bijeenkomst verspreid en worden op korte termijn op de website van Volunteer Correct gepubliceerd.

Van ranglijst naar normen

foto7De opzet van de VC-transparantie-index is het afgelopen jaar veranderd. In tegenstelling tot voorgaande edities is er geen ranglijst meer. Volunteer Correct prefereert de transitie naar een ‘stelsel van richtlijnen’, waaraan de organisaties geleidelijk steeds beter kunnen voldoen.
Nu al zijn ‘scoort’ een kwart van de organisaties 90% of hoger. De helft scoort 50% of hoger. Door steeds beter te communiceren met de organisaties wil Volunteer Correct bereiken dat de organisaties het instrument adopteren en de online presentaties van hun organisaties aan alle richtlijnen laten voldoen. Zo wordt de Transparantie-index een middel ‘van en voor de deelnemende organisaties’.

Bij het behandelen van de trends in het internationaal vrijwilligerswerk werd benoemd dat steeds meer vooral jonge mensen vrijwilligerswerk gaan doen; steeds meer doen internationale stages. Wat ook steeds vaker gebeurt, is dat internationaal vrijwilligerswerk in een verkeerd daglicht komt te staan. Er is dan sprake van onverantwoorde projecten, onverklaarbaar hoge kosten, onderschatting van de interculturele dimensies, gebrekkige voorbereiding en evaluatie, etc. Volunteer Correct trekt zich dit aan en wil meer dan alleen onderzoek, presentaties en voorlichting geven.

Voorzet voor samenwerkingsverband

In een grote kring is in gesprek gegaan over hoe alle betrokkenen te stellen hebben met de complexe wereld van internationaal vrijwilligerswerk en hoe het in de foto1breedte verantwoorder kan worden. Hoewel een aantal organisaties elkaar duidelijk als concurrentie beschouwen, gaf de overgrote meerderheid van de afgevaardigden aan heil te zien in een vorm van samenwerking. Het nut van kennisdeling, discussies over efficiëntie en het aanhouden van normering werden unaniem onderschreven, op het gebied van informatie over het delen van training, marketing en bedrijfsvoering was minder

Er werd overeen werd gekomen dat Volunteer Correct een werkgroep vormt uit de gelederen van de organisaties. Deze werkgroep zal een concreter voorstel voor samenwerking uitwerken. Tegelijkertijd zal Volunteer Correct bij alle organisaties inventariseren op welke gebieden ze samenwerking als zinvol beschouwen. Beoogd wordt om kort na de komende zomer het voorstel met de vrijwilligersorganisaties te delen.

Bijzondere locatie

De bijeenkomst vond plaats in de conferentieruimte in de patatfabriek MannekenPis in Utrecht (Lage Weide). Albert van Beek, eigenaar van deze patatfabriek, is tevens de initiator van de Live Now Foundation, een communityproject in Zuid-Ghana. Hij vertegenwoordigt als zodanig één van de vrijwilligersorganisaties die bij Volunteer Correct is betrokken en hij stelde zijn belangeloos te beschikking aan Volunteer Correct. Tijdens de pauze genoten alle bijna 40 aanwezigen van een zak heerlijke MannekenPis-frieten.

“Waarom ik spijt heb van mijn vrijwilligerswerk in India”

“Ik geloofde echt dat ik iets ging bijdragen aan het leven van de kinderen in het arme dorp in India. Dat ik ze een kans gaf zich los te maken van de onvermijdelijke armoede die ze te wachten stond. Ik wilde een verschil maken. De wereld een beetje mooier maken.

Kinderen-IndiaReizen en vrijwilligerswerk combineren was twaalf jaar geleden nog vrij nieuw en werd in korte tijd een razend populair concept. De belofte is dat je echt een verschil maakt in het leven van de allerarmsten. Ik betaalde ruim tweeduizend euro van mijn zuurverdiende centen aan een Nederlandse vrijwilligersorganisatie en vertrok vol goede moed voor twee maanden naar een afgelegen bergdorpje in het noorden van India. Ik had geen idee waar ik aan begon en kon niet weten dat ik nu, twaalf jaar later, terugkijk met spijt.”

Lees het artikel verder op Daisy weblog. 

Doingoood in gesprek met Volunteer Correct over Transparantie-index en meer

Op de website van het vrijwilligerszendende organisatiebureau Doingoood is onlangs een uitgebreid interview gepubliceerde. Ineke van Huuksloot, oprichtster van Doingoood wilde graag het gesprek aangaan met Volunteer Correct-bestuurslid en -onderzoeker Niko Winkel over de interpretatie en waardering van de opzet en de resultaten van de Transparantie-index, het instrument waarmee Volunteer Correct probeert de kwaliteit van de informatievoorziening van de vrijwilligersorganisaties in Nederland in kaart te brengen.

doingoood“Ineke: “Niko, jij bent mede initiatiefnemer van stichting Volunteer Correct. Jullie stichting is bezorgd over de kwaliteit en effectiviteit van vrijwilligerswerk en jullie streven we naar een klimaat waarin vrijwilligersorganisaties verantwoordelijk gehouden kunnen worden voor hun aanpak. VC heeft in 2016 de transparantie index gelanceerd, waarin jullie organisaties langs de meetlat hebben gelegd en kijken hoe goed ze hun vrijwilligers online informeren. Op de TI hebben jullie zowel lovende woorden als kritiek ontvangen. Is de TI volgens jou een valide meetinstrument? Wat zijn jullie verdere ambities op dit gebied?”

Lees de reactie van Niko namens Volunteer Correct, en de rest van het interview, op de website van Doingoood!

Local Dreamers zoet vrijwilligers-coördinator Nederland

Vanuit deze functie houd je je voornamelijk bezig met het werven en klaarstomen van mensen voor een periode als vrijwilliger of stagiair in Ecuador. Je bent bovendien het uithangbord van de organisatie in Nederland.

localdreamersVoor wie?
We zijn op zoek naar een parttime kracht met minimaal HBO werk- en denkniveau. Ook staan we open voor studenten met uiteenlopende studierichtingen aan een HBO- of universitaire opleiding.

Wat houdt de functie in?
Als vrijwilligerscoördinator ben je eindverantwoordelijk voor het vrijwilligersbeleid Nederland, of specifieker: de werving, voorbereiding, begeleiding (voor vertrek) en nazorg van vrijwilligers en stagiairs die met Local Dreamers een periode in Ecuador verblijven. Je onderhoudt contact met hogescholen en universiteiten, organiseert informatie- en voorbereidingsdagen en krijgt een flexplek op ons kantoor in Amsterdam.

Voor meer informatie, lees de uitgebreide informatie op de website van Local Dreamers.

Volunteer Correct-jaarbijeenkomst en release Transparantie-index 2017

Vorig jaar deelde Volunteer Correct de resultaten van de ‘Transparantie-index’ met de vrijwilligers zendende organisaties die betrokken zijn in het onderzoek. En daarnaast natuurlijk met iedereen die geïnteresseerd is in de resultaten. Volunteer Correct beoogt met dit onderzoek voor de potentiële deelnemers aan vrijwilligersprojectreizen een zorgvuldiger keuze mogelijk te maken. Momenteel legt Volunteer Correct de laatste hand aan het vervolg op dit onderzoek: de 2017-resultaten zijn bijna gereed.

Maar bij het inzichtelijk maken van informatie houdt onze ambitie niet op. Om een nodige stap te kunnen maken, wil Volunteer Correct graag met de deelnemende organisaties praten over de toekomst. Hoe kunnen we op de beste in samenwerking onze agenda verwezenlijken?
cropped-logo-voor-site-e1420640983102.pngOnze agenda hierbij is: promotie van de organisaties die op duurzame en verantwoorde wijze internationaal vrijwilligerswerk mogelijk maken. Wat we met u willen bespreken, behelst dus deze twee belangrijke thema’s:

1. Doorontwikkeling en resultaten van de Transparantie-index, versie 2017. Hierbij is veel ruimte voor evaluatie en input.
2. De toekomst van Volunteer Correct. Wij vinden eerlijk en duurzaam vrijwilligerswerk belangrijk. Hoewel we regelmatig worden gezien als criticaster van de ‘voluntourism’-praktijk, werken we vanuit enthousiasme en betrokkenheid. Wij zouden graag doorgroeien naar een vorm van ‘vereniging’ van organisaties, om meer van onze doelstellingen te kunnen bereiken. Zo’n doorontwikkeling valt of staat met samenwerking. En, afhankelijk van welke vorm deze samenwerking krijgt, ook enig commitment. Hoé we deze samenwerking vorm kunnen geven, daarover willen we graag met de organisaties het gesprek aan.

Wij hebben onze jaarlijkse bijeenkomst belegd op donderdagavond 15 juni 2017 en hebben alle organisaties, die onderdeel zijn van het Transparantie-index onderzoek uitgenodigd om bij deze bijeenkomst aanwezig te zijn. De bijeenkomst vindt plaats op Ambachtsweg 39 te Utrecht (bedrijventerrein Lage Weide, dichtbij de A2), van 20.00 uur tot 22.30 uur.
Naast bovengenoemde thema’s willen we ook graag een promotiestudent van de Universiteit van Nijmegen introduceren. Hij zal de komende jaren werken aan zijn proefschrift over vrijwilligerstoerisme. Volunteer Correct wil hem graag een platform bieden en van zijn deskundigheidsontwikkeling gebruik maken.

Voor iedereen die ook om bijzondere redenen betrokken wil zijn bij onze ontwikkelingen mag dit bericht als een uitnodiging worden opgevat. Stuur dan een mail naar [email protected].

De Groene Amsterdammer over voluntourism: “Een eigen aandeel in de liefdadigheidsmarkt”

groeneamsterdammerIn de Groene Amsterdammer van afgelopen week is een uitgebreide reportage te lezen over vrijwilligerstoerisme. Het is geschreven door Bob Pierik en Anas Aremeyaw Anas. Het artikel schrijft vooral over uitwassen in Ghana, waar het bijna onmogelijk blijkt om het uitbaten van de op verkeerde leest geschoeide kindertehuizen aan te pakken.
Daarnaast komt ook de uitzendpraktijk in Nederland over het voetlicht, vooral door in te zoomen op de wijze waarop aanstaande vrijwilligers worden voorbereid op hun reis.
Het bestuur van Volunteer Correct is benaderd voor reflecties. Deze worden uitstekend verwoord in het artikel.
Je kunt het gehele artikel lezen op de website van de Groene Amsterdammer. We laten hier ook de inleiding zien met een ‘lees verder’.

Een eigen aandeel in de liefdadigheidsmarkt: ‘Goed doen in Afrika
Westerse vrijwilligers en gelddonaties houden een malafide Afrikaanse kindertehuisindustrie in stand. Ondanks onthullingen van wantoestanden blijft strengere controle van oplichterspraktijken uit.

‘Ik wil graag een mama zijn voor de kinderen en ze liefde en aandacht geven.’ Hermien Codrington gaat vrijwilligerswerk doen in Afrika, net als de twintig andere vrijwilligers die vandaag zijn verzameld op een zolderkamer in een voormalig gebouw van de protestantse diaconie in de Amstelhoven. Ze volgen een training van Stichting Muses die hen moet voorbereiden op het grote avontuur. De groep van vandaag ontbreekt het niet aan idealisme en energie om goed te doen in Afrika. Ze hebben hun reis al geboekt bij organisaties die hen begeleiden en van een plek voorzien in een kindertehuis, school, ziekenhuis of ergens anders. ‘Hoeveel van jullie gaan met kinderen werken?’ vraagt trainer Bianca Smit. De helft van de handen gaat omhoog. ‘Ik ben ook een huiler, ik smelt van die Afrikaanse smoeltjes. Ik hoop iets voor ze te kunnen betekenen’, reageert een deelnemer.

Duizenden Nederlandse jongeren trekken er jaarlijks op uit om in de Derde Wereld vrijwilligerswerk te doen. Vaak nemen ze na het behalen van het middelbare-schooldiploma een ‘tussenjaar’ en willen ze een paar maanden wat nuttigs doen. Vanuit Nederland zijn zestig à zeventig uitzendende organisaties in deze sector actief. Een van de grotere, Travel Active, zond in 2015 ruim drieduizend vrijwilligers uit. Vorig jaar werden bij Stichting Muses elfhonderd vrijwilligers getraind, dit jaar is het doel twaalfhonderd.

Wereldwijd lopen de schattingen uiteen van enkele miljoenen tot tien miljoen vrijwilligers per jaar, in een industrie die zo’n twee miljard dollar per jaar omzet. De kritiek neemt echter toe op dit voluntourism, zoals deze mengvorm van toerisme en vrijwilligerswerk inmiddels wordt genoemd. Niet alleen hebben de vaak ongeschoolde jongeren in de paar maanden dat ze bij een project zijn weinig toegevoegde waarde, ook zouden in de ontvangende landen malafide individuen en organisaties misbruik maken van de stroom mensen en vooral geld die hun kant op komt. Tijdens de Vakantiebeurs vorige week stelde het Better Care Network zelfs dat toeristen moeten stoppen met excursies naar weeshuizen in arme landen.
(Lees verder op de website van de Groene Amsterdammer)

Better Care Network: ‘Stop met toeristenexcursies naar weeshuizen’

Touroperators moeten stoppen met het aanbieden van excursies naar weeshuizen in het buitenland. Better Care Network Netherlands, een samenwerkingsverband van kinderrechtenorganisaties als Unicef en Defence For Children, bevestigt berichtgeving in het AD dat bezoeken van toeristen de weeskinderen meer kwaad dan goed doen.
Zeker 19 Nederlandse reisorganisaties bieden hun klanten de mogelijkheid om op vakantie een kindertehuis te bezoeken. Die excursies leveren de weeshuizen geld op, maar de kinderen zijn er niet bij gebaat, zegt Better Care Network. “Het houdt een onwenselijk systeem van weeshuizen in stand.” In Nepal en Cambodja komen er zelfs steeds meer weeshuizen bij omdat er vraag naar is bij toeristen.

Geld verdwijnt
Soms worden de omstandigheden in de tehuizen bewust slecht gehouden, zodat de toeristen geld inzamelen. Dat verdwijnt dan in de zakken van de eigenaren en gaat niet naar de kinderen.
Volgens Better Care Network zijn van veel van die kinderen een of beide ouders nog in leven. Wereldwijd zou het gaan om 80 procent. De kinderen zijn naar het weeshuis gestuurd omdat hun ouders geen schoolgeld of eten kunnen betalen.

Slachtoffer van misbruik
Toch zijn ze vrijwel altijd beter af bij familie, zeggen de kinderrechtenorganisaties. In de tehuizen lopen ze het risico slachtoffer te worden van misbruik en kinderhandel.
Daarnaast is dat kortstondige contact met bezoekers niet goed voor de kinderen. Het leidt tot onrust en het levert weinig op, zegt Defence for Children. “Als toeristen echt iets goeds willen doen voor weeskinderen, dan kunnen ze beter lokale organisaties steunen die zich inzetten voor pleegzorg. Dat is beter voor kinderen dan wonen in een weeshuis.”

De ANVR, de koepelorganisatie van touroperators, gaat komende week tijdens de Vakantiebeurs leden ontmoedigen nog langer weeshuisbezoeken aan te bieden. Defence for Children houdt dan ook een workshop om reisorganisaties bewust te maken van de nadelen van zo’n excursie.

(Bericht van NOS)

Rambam zet bijl aan de wortel van (fout) vrijwilligerswerk

rambam2Wij waren al een tijdje op de hoogte van de plannen van Rambam om zich eens kritisch en scherp te verdiepen in het wereldje van het internationaal vrijwilligerswerk. De redactie hing regelmatig aan de telefoon bij het bestuur van Volunteer Correct. De interesse was oprecht, een programma als Rambam stelt het maatschappelijke dilemma voorop, zo is onze indruk, maar direct daar achteraan gelden moderne televisiewetten: de honger naar kijkers. De doelgroep wordt niet gezocht niet bij de contemplatieve volwassene met levenservaring, die een goed gesprek wil beluisteren. Rambam is een flashy en hip programma, shots duren niet meer dan 30 seconden, met wervelstormen aan snelle informatie. Vóórdat de verwachte vervolgvragen worden gesteld is het volgende shot alweer gestart. Vijfentwintig minuten sneltreintelevisie zet heel veel op de kop. Voor nuancering is geen tijd. Dat een hele kwalijke praktijk wordt blootgelegd, juicht Volunteer Correct van harte toe. Maar de vraag is: in hoeverre lijden, als gevolg van zo’n hippe flashdocu, de goeien (duurzame ontwikkelingsprojecten die óók graag met inzet van vrijwilligers en stagiairs werken) onder de kwaaien (de door Rambam gehekelde commerciële vrijwilligerstoerismebureaus)?

Schrijver van deze redactionele beschouwing van onderhavige Rambam-uitzending is net terug na een reis naar Ghana. Ghana is een stabiel land met een vredelievend volk, dus is altijd een ‘vrijwilligers-darling’ geweest. Maar vier jaar geleden dook in West-Afrika de ziekte ebola op. Jarenlang gingen er nauwelijks meer vrijwilligers naar Ghana. Daar hebben veel lokale projecten met een belang in de inzet van vrijwilligers flink onder geleden. In Ghana is echter nooit sprake geweest van ebola. Alle vrijwilligerswerk in Afrika heeft geleden onder ebola, zelfs tot aan Tanzania en Zuid-Afrika aan toe, waar de ziekte ook nooit is opgedoken. En dan te bedenken dat vanuit Ghana bezien Europa dichterbij ligt dan Tanzania en Zuid-Afrika! Zo primair werkt het met de mens; zo weinig zoekt men… de nuance. Dat Rambam zo’n ‘ebola’-achtige invloed zou kunnen hebben (‘waar rook is, is vuur’, dus doe maar helemáál geen vrijwilligerswerk’), dat zou tragisch zijn. Bovendien is de uitzending voor 90% opgehangen aan één segment: het vrijwilligerswerk met jonge kinderen, met name in weeshuizen.

rambamFun-vrijwilligerswerk
Toch is Volunteer Correct blij met de Rambam-uitzending. De ‘markt’ van internationaal vrijwilligerswerk is een hele diffuse en kwetsbare. Het is een instrumenteel bemiddelende markt, waarbij het doel niet zou moeten liggen bij het vrijwilligerswerk en de vrijwilliger, doch bij een zingevende interculturele relatie, die zich vertaalt naar de juiste inzet van expertise en daadkracht ten behoeve van een bijdrage aan een concreet en positief maatschappelijk doel. Daar hoort het door Rambam zo krachtig aan de oppervlakte gebrachte foute vrijwilligerswerk gewoon niét bij! In dit vooral op ‘voluntourism’ gerichte vrijwilligerswerk, georganiseerd door commerciële vrijwilligersreisbureaus, staan de fun-ervaring van de vrijwilliger en het verdienmodel van het bedrijf centraal.

Volunteer Correct is in het verleden vaker verweten, een particuliere vete uit te vechten met de Nederlandse marktleider in internationaal vrijwilligerswerk, de onderneming Projects Abroad. Ook in deze Rambam-uitzending wordt een flinke klemtoon gelegd op de praktijken van Projects Abroad. De achtergrond is heel simpel: iedereen die zich waagt in het wereldje van internationaal vrijwilligerswerk, komt vanzelf bij Projects Abroad uit. Google zet de organisatie bovenaan (waarvoor ze goed betaalt), de organisatie werkt in een enorm aantal landen met een diversiteit aan projecten en sluit het nauwst aan bij de oppervlakkige wijze waarop de jonge aanstaande en onwetende vrijwilliger zich op deze markt begeeft. Rambam laat het licht goed schijnen op de schaamteloze prijsstellingen van Projects Abroad: een interview met één van Projects Abroad’s eigen lokale partners in het bestemmingsland toont aan, dat ongeveer eenderde deel van de kosten daadwerkelijk daar worden uitgegeven. Waar de wereld van internationaal vrijwilligerswerk uniek in is: de enige markt waarbij de marktleider tevens veruit de duurste productaanbieder is.

Rambam besteedt veel aandacht aan het weeshuisvrijwilligerswerk, waar (gelukkig) de laatste tijd een flink vergrootglas op wordt gezet. Juist dit marktsegment is aantrekkelijk voor jonge, vooral vrouwelijke (80%!) vrijwilligers: je hoeft er niks voor te kunnen en het werken met jonge kinderen appelleert erg makkelijk en snel aan een bijzondere persoonlijke ervaring. (Het woord ‘knuffelen’ duikt dan steevast op.) De opgenomen telefoongesprekken met aanbiedende organisaties doen ons huiveren van schaamte en boosheid: je zou er liefst een officiële inspectie-instantie op af sturen. Het zou gewoon verboden moeten worden. Volunteer Correct heeft nog heel veel werk te doen!

still uit documentaire #DOINGGOOD
Deze foto is een still uit de documentaire #DOINGGOOD van Loeke de Waal en Steffi Posthumus

Training
Tot slot is vermeldenswaard hoe de marktleider op het terrein van voorbereiding en training voor a.s. vrijwilligers, de stichting Muses, over het voetlicht wordt gebracht. De redactie van Rambam is ‘under cover’ bij een training aanwezig geweest en heeft stiekem film- en geluidsopnamen gemaakt. Je mag je afvragen, of deze werkwijze moreel verantwoord is. Het is wel zo, dat op deze wijze bijzondere achtergronden inzichtelijk worden. Veel organisaties – ook organisaties die zich graag profileren met uitgangspunten als duurzaamheid en transparantie – vertellen op hun website, dat deelname aan deze Muses-training gratis is. Dat is misleidend. De training is wel relatief goedkoop, vooral doordat de trainingen goeddeels door (ex-)vrijwilligers worden gegeven. In de Rambam-uitzending komt naar voren, welke implicaties dit heeft: de vrijwilligersorganisaties, die de Muses-training afnemen, worden niet gescreend. Projects Abroad is als klant van Muses gewoon nodig: ze levert veel betalende deelnemers. Stiekem gefilmd laten de trainers dit onverbloemd weten. Een blikje in de keuken van zo’n training wekt de indruk dat het om een training gaat die inhoudelijk veiligheidshalve niet conflicteert met zulke ‘onduurzame klanten’, meer dan om een degelijke voorbereiding op een intensieve interculturele ervaring.

Er is ook goéd vrijwilligerswerk!
Onze ‘pijn’ zit ‘m vooral in het cynisme-verhogende effect dat een Rambam-uitzending als deze kan hebben. Het is onthutsend zo’n blik te kunnen werpen in een wereld met zulke valse praktijken. Tegelijkertijd heb je dit wel nodig om iets te kunnen aanpakken.
Het zou geweldig zijn geweest, als de uitzending tien minuten langer had geduurd en deze tien extra minuten zouden worden besteed aan het licht werpen op de praktijken van een aantal duurzame, niet-commerciële projectorganisaties, die vrijwilligers zinvol inzetten in een interculturele setting met alleen maar maatschappelijke, sociale ‘winst’ en bijzondere persoonlijke ervaring en groei tot gevolg, zowel aan de kant van de vrijwilliger alsook aan de kant van de ontvanger. Daar zijn er namelijk ook heel veel van.
De Transparantie-index van Volunteer Correct is een bruikbaar instrument dat aansluit bij de pijn van deze aflevering en waar nog veel meer gebruik van gemaakt kan worden.

Namens bestuur stichting Volunteer Correct,
Niko Winkel

 

De uitzending is integraal terug te kijken op de website van Rambam

Prijsverschillen vrijwilligerswerk vallen mee. Maar er is één bijzondere uitzondering!

Bij  de enigszins kritisch beschouwende consument is inmiddels bekend, dat er flinke prijsverschillen bestaan in het brede productaanbod van arrangementen voor internationaal vrijwilligerswerk. Een eerste verklaring wordt terecht gevonden in de diversiteit van de arrangementen. Een nadere blik op de verschillen nuanceert de praktijk in niet geringe mate. Eigenlijk zijn de prijsverschillen helemaal niet zo groot. Er is echter één organisatie die zich écht onderscheidt op prijsniveau en dat is vreemd genoeg ook  de marktleider, Projects Abroad. Projects Abroad is schrikbarend veel duurder: de prijs is maar liefst bijna drie keer hoger dan het gemiddelde van de rest.

Stichting Volunteer Correct presenteert sinds begin 2016 online de zogenaamde ‘Transparantie-index’. Meer dan 60 Nederlandse aanbieders van arrangementen voor internationaal vrijwilligerswerk zijn, voor zover afleidbaar uit hun informatie op de website, getoetst op verschillende kwaliteitsaspecten. Prijzen en kosten zijn ook meegenomen in deze vrijwilligerswerkmonitor, maar ze zijn moeilijk te beoordelen. Misschien is een vrijwilligersgasthuis in Zuid-Afrika, waar je €30 per nacht voor betaalt, heel goed waar voor z’n geld. Hoe verhoudt zich zoiets echter tot het gastgezin in Cambodja, waar je maar €4 per dag betaalt voor accommodatie én maaltijden?

Selectie
Alle organisaties in de Transparantie-index zijn nader bekeken op hun prijsstelling. We hebben gekeken naar één specifieke situatie: een vrijwilligersreis van twee maanden. Tevens betreft het een arrangement zonder reisschema. Dus een project, waar je vrij naartoe kunt en voor een vrij te kiezen variabele periode. Dus een reis met een prijsstelling, die op de website wordt gepresenteerd in de vorm van een variabel bedrag per periode (week/maand). In veel gevallen is er naast deze periodeprijs ook een ‘deelnamekosten’-prijs (soms ook andere benamingen hiervoor).
Met deze prijs worden alleen de kosten voor projectdeelname en verblijf vergoed, waarbij dat geldt voor accommodatie én maaltijden. Reiskosten, vaccinaties en de eventuele visumkosten zijn niet meegerekend. Ook de vaak benodigde kosten voor het mogen werken in een ontwikkelingsland (workpermit) zijn niet meegenomen.

piechartDat leverde, ten behoeve van het kunnen vasthouden aan een zekere vergelijkbaarheid, op dat ruim 40% van de organisaties niet in de vergelijking kon worden opgenomen.  Vaak betreft het gearrangeerde reizen met een apart reisschema, waarin meestal ook toeristische onderdelen zijn opgenomen. Vaak ook betreft het organisaties, bij welke het vrijwilligerswerkaanbod ‘gratis is’, maar waar je verder zelf je verblijf dient te regelen. Soms is het kostenmodel onduidelijk en/of niet vergelijkbaar, of wordt expliciet benoemd, dat een deel van je kosten bestaan uit donatie voor het project. Uiteindelijk blijven 34 organisaties over, die redelijk tot goed vergelijkbaar blijven op prijsstelling. Voor de resultaten uit deze prijsvergelijking: zie de tabel onderaan dit document.

Resultaten
De gemiddelde prijs voor een vrijwilligerswerkreis voor 2 maanden is €1270.
(Terzijde: voor de andere kosten (vliegreis, etc.) geldt een indicatief bedrag van ongeveer €1500. Dus zo kun je ook beoordelen, wat je als vrijwilliger in totaal kwijt bent aan een trip van 2 maanden.)
Een vijftal organisaties biedt mogelijkheden onder de €1000. Eentje zelfs minder dan €500. Aan de bovenkant van de prijsmarkt bevinden zich zes organisaties met een prijsstelling van €1500 of meer. De prijsverschillen zijn ook bínnen termen van dit vergelijkingsmodel enigszins plaatsbaar. Relatief duurdere organisaties als ActLocal en Teachers for Africa bieden wellicht meer service en dienstverlening dan de goedkoopste organisaties. Bovendien geldt dat organisaties ook verschillende organisatiemodellen hanteren. Een organisatie als SIW bestaat bijvoorbeeld geheel ook zélf uit vrijwilligers. De prijsstelling van de overgrote meerderheid van de organisaties bevindt zich in de buurt van de mediaan voor wat betreft de verschillende prijzen: tweederde van alle in dit onderzoek betrokken organisaties bevindt zich binnen €200 van het gemiddelde.

Interessant
De resultaten geven licht aan de conclusie, dat het met de prijsverschillen in het algemeen erg meevalt. De prijsverschillen tussen het gros van de organisaties kunnen goed geïnterpreteerd worden, door de kritische consument, binnen termen van niveau van uitgebreidheid van het arrangement, specifieke voorzieningen en/of begeleiding, etc. etc. Bovendien zijn ze ook in absolute zin niet significant groot: ongeveer 20% plus en min ten opzichte van het gemiddelde.
Aan de ondergrens is sprake van enige organisaties die 30% tot 50% goedkoper zijn dan het genoemde gemiddelde. Dat geldt ook voor de bovengrens.
Eén organisatie beweegt zich echter ver weg van de totale onderzoekspopulatie. Het bijzondere is, dat deze organisatie bekend staat als de marktleider: geen enkele organisatie bedient meer vrijwilligers dan Projects Abroad. Voor het goedkoopste vrijwilligersarrangement bij Projects Abroad betaalt je als vrijwilliger echter bijna €3200! Dat is 266% van het genoemde prijsgemiddelde.

De meeste van de organisaties die vrijwilligerswerk aanbieden, profileren zich als ‘nonprofit’-organisaties, vaak ook stichtingen, veelal zelf werkend met vrijwilligers. Daarnaast zijn er organisaties die beklemtonen, dat ze ‘sociale ondernemingen’ zijn: ondernemingen zónder reëel winstoogmerk, maar wel als “serieus bedrijf waar mensen eerlijk hun brood verdienen”.
Ook Projects Abroad poogt zich te profileren als een sociale onderneming, getuige ook deze tekst op de website: “Projects Abroad is een zelfstandige organisatie die niet afhankelijk is van fondsenwerving of subsidies van de overheid om onze sociale doelen te bereiken. Wij vragen ook geen financiële bijdrage van onze partnerorganisaties waarmee we samenwerken in onze bestemmingen. Wij zijn in staat om onze projecten te financieren door middel van de deelnamekosten die onze vrijwilligers aan ons betalen. Al ons werk wordt voor 100% gefinancierd door jouw bijdrage als vrijwilliger.”
Projects Abroad is echter een commerciële multinational. De openbare informatie over de financiële resultaten van dit bedrijf (te vinden op de webpagina’s van de Britse Kamer van Koophandel) toont aan dat serieus winst wordt gemaakt.

Advies
Stichting Volunteer Correct adviseert iedereen die van plan is een internationaal vrijwilligerswerkarrangement te boeken, zorgvuldig te bekijken wat hij waarvoor betaalt. Dieper duiken in de informatie die het extreme prijsverschil tussen Projects Abroad en de andere organisaties zou kunnen verklaren, heeft helaas Volunteer Correct geen enkel prijsverschilvaliderend inzicht gegeven.
Onderstaande resultaattabel, met de duurste organisaties bovenaan in de lijst, biedt ook de mogelijkheid om de prijsstelling van de organisaties náást de resultaten in het onderzoek Transparantie-index van Volunteer Correct te beoordelen (hoe hoger het percentage, hoe transparanter de informatie en verantwoording van deze organisaties over haar organisatie en haar arrangementen). Zo kun je als a.s. vrijwilliger alvast een filter aanbrengen bij je zoektocht naar een verantwoord en betaalbaar vrijwilligerwerkavontuur in een ontwikkelingsland.

Volunteer Correct / Niko Winkel, 9 oktober 2016

 

Tabel: Nederlandse organisaties die arrangementen aanbieden op de markt voor internationaal vrijwilligerswerk, met score op Volunteer Correct Transparantie-index (TI) en op volgorde van kosten voor project, accommodatie en maaltijden voor een reis van 2 maanden.

Organisatie  Website  Score TI Kosten
1 Projects Abroad www.projects-abroad.nl 55,00% 3185
2 ActLocal www.actlocal.nl 55,00% 1860
3 Teachers for Africa http://www.docentenvoorafrika.nl/ 70,00% 1570
4 Khaya Volunteer http://www.khaya.nl/ 42,50% 1500
5 Be More www.be-more.nl 82,50% 1420
6 Pure! Volunteer http://www.purevolunteer.nl/ 82,50% 1350
6 Travel Unique http://travelunique.nl/ 67,50% 1350
8 Care 4 the kids http://www.care4thekids.nl/ 57,50% 1350
9 Doingoood http://vrijwilligerswerk-afrika.nl/ 95,00% 1330
10 Mijn Bestemming Peru http://www.mijnbestemmingperu.nl/ 50,00% 1305
11 Het Andere Reizen www.hetanderereizen.nl 80,00% 1300
12 Travel Active www.travelactive.nl 50,00% 1295
13 Voluntoura http://voluntoura.nl/ 72,50% 1285
14 One Love Foundation – The Netherlands / 62,50% 1270
15 Local Dreamers http://localdreamers.nl/ 97,50% 1255
16 Stichting Twiga 67,50% 1250
16 Activity International www.activityinternational.nl 55,00% 1250
18 4Exchange http://www.4exchange.nl/ 20,00% 1245
19 Ten Travel http://www.tentravel.nl/ 22,50% 1210
20 MamboViewpoint www.mamboviewpoint.org 82,50% 1200
21 Upendo Children’s Centre http://www.upendocentre.org/ 42,50% 1200
22 Fair2.do http://www.fair2do.nl/ 82,50% 1155
23 Vrijwillig Wereldwijd http://www.vrijwilligwereldwijd.nl/ 47,50% 1125
24 Commundo www.commundo.nl 57,50% 1100
25 Ontmoet Afrika http://www.ontmoetafrika.nl/ 92,50% 1095
26 Live Now Ghana / 40,00% 1090
27 Arusha Volunteers www.arusha-volunteers.com 57,50% 1075
28 Travel4Change / 82,50% 1000
29 Dinka Kids http://www.dinkakids.com/nl/ 67,50% 1000
30 Papaya Projects / 82,50% 930
31 Cross Borders / 55,00% 845
32 SIW www.siw.nl 82,50% 750
33 Beyond South America http://www.beyondsouthamerica.com/ 40,00% 650
34 World Experience http://www.world-experience.nl/ 37,50% 495